Οι αλκυονίδες μέρες: ο μύθος, το φαινόμενο, η κατασκευή

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν παρατηρήσει ότι στη μέση περίπου του χειμώνα, παρουσιαζόταν ένα δεκαήμερο περίπου διάστημα καλοκαιρίας. Συνήθως μέρες με ήλιο, δίχως άνεμο με σχεδόν ανοιξιάτικη θερμοκρασία. Συνηθέστερο διάστημα εμφάνισης των ημερών αυτών ήταν και (μάλλον) εξακολουθεί να είναι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου, διάστημα κατά το οποίο γεννούν τα αυγά τους τα πουλιά αλκυόνες.

Το elniplex αφηγείται

Ο μύθος της Αλκυόνης: Στη θεσσαλική πόλη Τραχίνα βασίλευε ο Κήυκας. Και πώς να μην ήταν ευτυχισμένος αυτός; Νέος ήταν! Πλούσιος ήταν! Γενναίος ήταν! Όμορφος…αυτό κι αν ήταν! Κι ήταν και βασιλιάς, μην το ξεχνάμε! Είχε δηλαδή-μην τα πολυλογούμε- όλα τα καλά του κόσμου μαζεμένα πάνω του. Όταν αποφάσισε να παντρευτεί, διάλεξε για γυναίκα του μια πανέμορφη γυναίκα, την Αλκυόνη, κόρη της Ενάρετης και του θεού των ανέμων, του γνωστού Αιόλου. Τόση και τέτοια ήταν η αγάπη τους και ευτυχισμένες τόσο ήταν οι μέρες τους μαζί που σιγά σιγά άρχισαν να νιώθουν σα θεοί ή μάλλον για να το πω καλύτερα…ίσοι με τους θεούς. Ο Κήυκας ένιωθε σαν το βασιλιά των θεών, το Δία, και η Αλκυόνη σαν τη θεά Ήρα. Και καθόλου δεν άργησαν να φωνάζονται με αυτά ακριβώς τα ονόματα: Δίας ο Κήυκας, Ήρα η Αλκυόνη. Το χειρότερο ήταν όμως ότι ήθελαν και από τους κατοίκους της πόλης να τους φωνάζουν με αυτά τα ονόματα.  Οι κάτοικοι δεν είχαν πρόβλημα. Καλός ήταν ο βασιλιάς, καλή και τρίκαλη η βασίλισσά τους. Άλλος είχε το πρόβλημα: ο Δίας, ο ίδιος ο Δίας, ο κανονικός! Οργίστηκε ο βασιλιάς των θεών και μεγάλη τιμωρία σκέφτηκε να τους επιβάλλει για την αλαζονεία τους. Μια μέρα που ο Κήυκας έπλεε με το καράβι του για κάποιο μέρος κοντινό, ο Δίας τον έζωσε με βροντές, αστραπές και καταιγίδες και το καράβι του γίνηκε κομμάτια. Αβοήθητος μες τη φορτούνα παρασύρθηκε από τα νερά και μάλλον χάθηκε στο βαθύ πέλαγο. Μόλις η Αλκυόνη έμαθε το χαμό του Κήυκα, έτρεξε αμέσως να τον βρει μη πιστεύοντας πως είχε πνιγεί. Σπασμένα σανίδια από κάποιο καράβι είδε, κάποια κουρέλια είδε, κατάλαβε κι άρχισε να κλαίει πάνω στο βράχο.  Πέρασε η μέρα, έφθασε η νύχτα, ξημέρωσε το επόμενο πρωί κι ήρθε η επόμενη νύχτα. Και σαν αυτές, ήρθαν μέρες και νύχτες πολλές κι η Αλκυόνη το κλάμα δε σταματούσε. Ο Δίας την πόνεσε. Στεναχωρήθηκε για τον καημό της και τη μεταμόρφωσε σε πουλί, τελειώνοντας το κλάμα, τον πόνο και το μαρτύριο της για το χαμό του αγαπημένου της. Η Αλκυόνη από τότε είναι ένα πανέμορφο ψαροπούλι, με υπέροχα χρώματα στο φτέρωμά της. Ζει κοντά στις θάλασσες και κοιτά διαρκώς τα νερά της μήπως και εμφανιστεί πάνω σε κάποιο αφρισμένο κύμα ο αγαπημένος της Κήυκας. 
ΥΓ: Ο άγριος χειμώνας του Γενάρη και τα ορμητικά κύματα του κατέστρεφαν τα αβγά της Αλκυόνης που γεννούσε κάθε Γενάρη πάνω στους βράχους των ακροθαλασσιών. Έτσι, ο Δίας προστάτευσε ακόμα μια φορά την Αλκυόνη. Πήρε την απόφαση να καταλαγιάζουν για 10-15 μέρες τα κρύα και οι άνεμοι ώστε να μπορεί η Αλκυόνη να κλωσάει τα αβγά της. Τούτες οι μέρες πήραν το όνομά της κι Αλκυονίδες τις λένε εκατοντάδες χρόνια οι Έλληνες…

Μπορείτε να συνοδεύσετε την αφήγησή σας με αυτό το βίντεο ή με δικές σας εικόνες.

Το φαινόμενο
Επιστημονικά, οι αλκυονίδες ημέρες  εξηγούνται από το γεγονός, ότι ανάμεσα στο γεωγραφικό πλάτος της Ελλάδος και της βορειοανατολικής Ευρώπης παρατηρείται στα μέσα περίπου του Ιανουαρίου (δεν είναι σταθερή η περίοδος αυτή) μια βαρομετρική εξίσωση πίεσης. Συνέπεια αυτής της εξίσωσης είναι να κοπάζουν οι άνεμοι και ο καιρός να θυμίζει περισσότερο φθινόπωρο με ηπιότερο κρύο και μεγαλύτερη ηλιοφάνεια.

Η κατασκευή (από τη Νίκη Βουργουτζή, νηπιαγωγός)Τρισδιάστατη αναπαράσταση του μύθου της Αλκυόνης. Τα αβγά είναι από πλαστελίνη. Ο βράχος είναι από τσαλακωμένο βελουτέ. 

Το πουλί Αλκυόνη. 

http://www.elniplex.com/%CE%BF%CE%B9-%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CF%85%CF%8C%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CF%85%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CE%BF-%CE%BC%CF%8D/