Ο Άγιος Υάκινθος υπήρξε, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, θαλαμηπόλος του αυτοκράτορα Τραϊανού, ο οποίος του ζήτησε να απαρνηθεί τον Χριστό. Εκείνος αρνήθηκε και φυλακίστηκε 12 χιλιόμετρα νότια από τα Ανώγεια της Κρήτης, στην ορεινή περιοχή Φούρνοι, όπου του έδιναν φαγητά ποτισμένα με το αίμα ζώων που είχαν θυσιαστεί σε είδωλα.
Ο Άγιος αρνήθηκε το φαγητό επί σαράντα ημέρες και τελικά πέθανε από ασιτία το 98 μ.Χ., σε ηλικία 20 ετών. Οι φρουροί του βρήκαν στο κελί του αγγέλους που κρατούσαν λαμπάδες να τον στεφανώνουν. Ο αυτοκράτορας Τραϊανός, κατά την ελληνορθόδοξη παράδοση, έδωσε εντολή να πετάξουν το λείψανό του στα θηρία, αλλά το φύλασσαν άγγελοι και τα θηρία δεν το πείραξαν.
Τελικά, το λείψανο ετάφη στην πατρίδα του, την Καισάρεια, από έναν συγκλητικό που του ξανάδωσε το φως του.
Παράλληλα, το όνομα Υάκινθος είναι συνυφασμένο και με τα πανάρχαια ήθη. Προς τιμήν του γίνονταν κάθε χρόνο γιορτές στην Τύλισσο, στη Μεσσηνία και τη Σπάρτη. Γιόρταζαν το θάνατο και την ανάστασή του, καθώς θεωρούνταν ένας προελληνικός θεός της βλάστησης και της γονιμότητας.
Η σύγχρονη λατρεία του Αγίου ξεκινά από τα Ανώγεια της Κρήτης, με τα Υακίνθεια, και εξαπλώνεται σιγά - σιγά σε όλη την Ελλάδα. Θεωρείται ο Άγιος του έρωτα, των αγνών αισθημάτων, της δημιουργίας και της έμπνευσης. Ειδικότερα, όσοι προτιμούν να γιορτάζουν τον, κατά την κρητική παράδοση, Έλληνα Άγιο της αγάπης επισκέπτονται το ναό του Αγίου Υακίνθου, ένα λιτό, κυκλικό, πέτρινο κρητικό ναό που είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1.200, στον Ψηλορείτη.
Στα Υακίνθεια, σε ένα συγκερασμό της αρχαιοελληνικής και της χριστιανικής γιορτής, κάθε καλοκαίρι, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, τιμώνται η νιότη και η αγάπη, με πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις, που διαρκούν τρεις ημέρες. Έχουν εξελιχθεί, μάλιστα, σε θεσμό και αποτελούν πόλο έλξης επισκεπτών και μουσικών από την Κρήτη και άλλες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και όλη τη Μεσόγειο.
Στο μουσικό κομμάτι των εκδηλώσεων έντονη είναι η σφραγίδα του Λουδοβίκου των Ανωγείων, διοργανωτή των Υακινθείων από το 1998, που με το δικό του ιδιαίτερο, χαρισματικό τρόπο τραγουδά τον έρωτα και την προσδοκία του.
Όπως δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Λουδοβίκου των Ανωγείων, «ο Άγιος Υάκινθος με τον Βαλεντίνο δεν είναι διαφορά αντίθεσης, απλά διαφορά. Στον Βαλεντίνο κόβουνε τα τριαντάφυλλα και τα προσφέρουν για αγάπη στα κορίτσια τους. Εμείς παίρνουμε το χέρι του κοριτσιού και το οδηγούμε εκεί που είναι τα τριαντάφυλλα και του τα δείχνουμε, δεν τα κόβουμε ποτέ. Ο Άγιος Υάκινθος δεν είναι ο Άγιος των ερωτευμένων, αλλά εκείνων που έχασαν και εκείνων που ελπίζουν να βρουν. Ο έρωτας έτσι κι αλλιώς είναι θεϊκή επίσκεψη και η ζωή, γενικότερα, μια γιορτή, όπου είμαστε όλοι καλεσμένοι. Επτακόσιες είκοσι χιλιάδες (720.000) ώρες που είναι τα 80 χρόνια ζωής δεν είναι αρκετές για να γεράσουμε. Ό Άγιος Υάκινθος είναι ο άγιος της μοναξιάς, του συγκρατημένου πάθους».
